başbakanlık kupası ne demek?

Başbakanlık Kupası, ilk kez 1944 yılında oynanmaya başlanmıştır. 5 yıl devam eden kupa, Türkiye Futbol Birincisi ile Millî Küme Şampiyonu arasında oynanmıştır. 1950 yılında Millî Küme'nin son bulması ile Başbakanlık Kupası da 1966 yılına kadar yapılmamıştır.

1966 yılında Türkiye Futbol Federasyonu uygulamayı yeniden başlatmıştır. İkinci Lig Şampiyonu ile Amatör Şampiyon arasında oynanmıştır. Bu format 1970'e kadar devam ettirilip 1971 yılında kupa yine yeni bir sistemle oynatılmıştır. Bu kez 1. Lig ikincisi ve Türkiye Kupası ikincisi arasında final oynanır. Bu arada kupa maçlarına 1982, 1983, 1984 yıllarında ara verilmiştir.

Son kez 14 Mayıs 1998 tarihinde Fenerbahçe'nin bu kupayı kazanmasından sonra Başbakanlık Kupası tekrar kaldırılmıştır.

Tarihçe

Millî Küme ile Türkiye Futbol Şampiyonası şampiyonları arasında düzenlenmeye başlanan organizasyonun ilk sahibi, Fenerbahçe'yi 4-1'lik skorla yenen Beşiktaş oldu. 1945 ve 1946 yıllarında şampiyonluğa ulaşan Fenerbahçe, iki yıl üst üste şampiyonluğa ulaşan ilk ve tek takım unvanını kazandı. 1948'deki Yaz Olimpiyatları ve 1949'daki Akdeniz Kupası'na yapılan hazırlıklar sebebiyle iki yıl boyunca organizasyon düzenlenmedi. İki yıllık aranın ardından 1950'de yeniden organize edilen kupayı kazanan ekip yeniden Fenerbahçe oldu. Toplamda beş kez oynanan ve üç kez Fenerbahçe, iki kez de Beşiktaş'ın kazandığı kupaya; İstanbul'da profesyonel bir futbol liginin kurulması sebebiyle ara verildi.¹

15 yıllık aranın ardından format değişikliğine gidilen Başbakanlık Kupası yeniden düzenlenmeye başladı. Yeni formatta Türkiye 2. Futbol Ligi ile Türkiye Amatör Takımlar Şampiyonası şampiyonları karşılaşmaktaydı. Bu sistemdeki ilk kupa olan 1966 kupasını Türkiye 2. Futbol Ligi şampiyonu Eskişehirspor kazandı. Bu sayede kupa ilk kez İstanbul dışındaki bir takım tarafından kazanılmış oldu. 1968'de şampiyonluğa ulaşan İzmir Denizgücü, futbolun profesyonel olarak oynanmaya başlamasının ardından Başbakanlık Kupası şampiyonluğu yaşayan ilk ve tek amatör kulüp unvanını kazandı.² 1970'teki maçta Muhafızgücü'nü 8-1 ile geçen Boluspor, kupa tarihinin en farklı galibiyetini elde etti.³

1971'de ikinci kez değiştirilen formatla Türkiye 1. Futbol Ligi ile Türkiye Kupası ikincileri kupa mücadelesi verdi. 1981'deki kupanın ardından ise üçüncü kez organizasyona ara verildi.⁴

Üç yıllık aradan sonra 1985'te, Türkiye Kupası finalisti ile 2. Lig şampiyonları karşılaştı. Ertesi sene sistem son kez değiştirildi ve Türkiye 1. Futbol Ligi ile Türkiye Kupası ikincileri kupa için mücadele verecek takımlar oldu. 1986 yılında Altay'ı 8-1 yenerek kupaya uzanan Galatasaray, Boluspor'un 1970'teki en farklı galibiyet rekorunu egale etmiş oldu. 1998'de son kez düzenlenen organizasyonda 8. şampiyonluğunu elde eden Fenerbahçe, kupa tarihinin en başarılı takımı olarak tarihteki yerini aldı.⁵

Şampiyonlar

<table> <thead> <tr class="header"> <th>Kulüp</th> <th>Şampiyonluk</th> <th>Şampiyonluk yılları</th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><a href="Fenerbahçe_(futbol_takımı)" title="wikilink">Fenerbahçe</a></td> <td><center> 8</td> <td><a href="1945_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1945</a>, <a href="1946_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1946</a>, <a href="1950_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1950</a>, <a href="1973_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1973</a>, <a href="1980_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1980</a>, <a href="1989_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1989</a>, <a href="1993_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1993</a>, <a href="1998_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1998</a></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Beşiktaş_(futbol_takımı)" title="wikilink">Beşiktaş</a></td> <td><center> 6</td> <td><a href="1944_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1944</a>, <a href="1947_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1947</a>, <a href="1974_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1974</a>, <a href="1977_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1977</a>, <a href="1988_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1988</a>, <a href="1997_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1997</a></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Trabzonspor_(futbol_takımı)" title="wikilink">Trabzonspor</a></td> <td><center> 5</td> <td><a href="1976_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1976</a>, <a href="1978_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1978</a>, <a href="1985_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1985</a>, <a href="1994_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1994</a>, <a href="1996_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1996</a></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Galatasaray_(futbol_takımı)" title="wikilink">Galatasaray</a></td> <td><center> 5</td> <td><a href="1975_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1975</a>, <a href="1979_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1979</a>, <a href="1986_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1986</a>, <a href="1990_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1990</a>, <a href="1995_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1995</a></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Eskişehirspor" title="wikilink">Eskişehirspor</a></td> <td><center> 3</td> <td><a href="1966_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1966</a>, <a href="1972_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1972</a>, <a href="1987_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1987</a></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="MKE_Ankaragücü_(futbol_takımı)" title="wikilink">MKE Ankaragücü</a></td> <td><center> 2</td> <td><a href="1969_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1969</a>, <a href="1991_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1991</a></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Bursaspor_(futbol_takımı)" title="wikilink">Bursaspor</a></td> <td><center> 2</td> <td><a href="1971_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1971</a>, <a href="1992_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1992</a></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="Boluspor" title="wikilink">Boluspor</a></td> <td><center> 2</td> <td><a href="1970_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1970</a>, <a href="1981_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1981</a></td> </tr> <tr class="odd"> <td><a href="Mersin_Talim_Yurdu_SK" title="wikilink">Mersin İdman Yurdu</a></td> <td><center> 1</td> <td><a href="1967_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1967</a></td> </tr> <tr class="even"> <td><a href="İzmir_Denizgücü_SK" title="wikilink">İzmir Denizgücü</a></td> <td><center> 1</td> <td><a href="1968_Başbakanlık_Kupası" title="wikilink">1968</a></td> </tr> </tbody> </table>